Hoe TFOC de strijd aangaat met criminele ondermijning in de transport en logistiek

De transportsector speelt een cruciale rol in de economie, maar is ook een aantrekkelijk doelwit voor georganiseerde criminaliteit. Tom Torensma, werkzaam bij TFOC (Transport Facilitated Organized Crime) bij de politie, vertelt over de gevaren van ondermijning in de transport en logistiek. Hij wijst op de kwetsbaarheden en de maatregelen die genomen kunnen worden om criminele inmenging te voorkomen. “Iedere crimineel heeft transport nodig,” aldus Torensma. “Het is een essentieel onderdeel van georganiseerde criminaliteit.”

TFOC is een speciaal team binnen de politie dat zich specifiek richt op de bestrijding van criminele inmenging in de transport- en logistieke sector. Torensma legt uit dat het idee ontstond vanuit de observatie dat georganiseerde misdaad altijd gebruikmaakt van logistieke netwerken om illegale goederen te verplaatsen. “Of het nu gaat om drugs, wapens, geld of mensensmokkel; transport is nodig om deze goederen en mensen van A naar B te krijgen,” zegt Torensma. Daarom is TFOC opgezet om de transportsector weerbaarder te maken tegen dit soort misbruik. Volgens Torensma zijn de meest zichtbare vormen van criminaliteit in de sector onder meer de smokkel van drugs en illegale tabak. “Importcontainers met cocaïne zijn voor de burger het meest tastbare voorbeeld,” vertelt hij. “Maar wij kijken naar alle vormen van crimineel misbruik in de logistiek, over de vier hoofdvervoersstromen: lucht, water, weg en spoor.”

Onbewust

Torensma benadrukt dat transportbedrijven vaak onbewust betrokken raken bij criminele activiteiten, waarbij hun legitieme logistieke stromen worden misbruikt door criminele netwerken. “We zien dat criminele organisaties meeliften op schone logistieke stromen. De transportsector is kwetsbaar voor criminele inmenging, voornamelijk vanwege de snelheid waarmee goederen moeten worden, de hoge aantallen en de lage winstmarges. Torensma legt uit: “De marges zijn relatief laag en de concurrentie is hevig. Bedrijven willen zo efficiënt mogelijk werken, wat de aandacht voor veiligheid soms doet verslappen. Daardoor kunnen criminelen makkelijker misbruik maken van het systeem.” Bovendien speelt het tekort aan goede chauffeurs een rol. “Het tekort aan beroepschauffeurs zorgt voor een snel verloop van personeel. We zien bijvoorbeeld arbeidskrachten uit andere Europese landen die wellicht minder bekend zijn met de risico’s. Dat maakt het nog moeilijker om verdachte signalen te herkennen,” zegt Torensma.

Praktijksituaties 

Een chauffeur ontdekte een vreemd briefje onder de ruitenwisser van zijn vrachtwagen. Het bleek een poging van criminelen om hem te ronselen voor transport van illegale goederen. TFOC benadrukt het belang van chauffeurs om dit soort zaken direct te melden en geen eigen actie te ondernemen.

In een ander geval werd een chauffeur benaderd door een onbekende persoon die een grote som geld aanbood in ruil voor het vervoeren van een extra lading. TFOC adviseert bedrijven om chauffeurs duidelijk te informeren over hoe zij met dit soort situaties moeten omgaan en altijd melding te doen bij de leidinggevende of de politie.

Torensma vertelt ook over een situatie waarin een ondernemer een afwijking opmerkte bij de laadlocatie van een nieuwe klant. De klant had geen professioneel adres en betaalde alleen contant. Door deze waarneming te melden, kon TFOC ingrijpen en een crimineel netwerk blootleggen.

Een voorbeeld van afwijkende omstandigheden tijdens transport was het gebruik van dubbele tachografen om rijtijden te manipuleren. Dit soort situaties maakt bedrijven extra kwetsbaar voor criminele inmenging. TFOC werkt samen met de arbeidsinspectie om deze praktijken op te sporen en te voorkomen.

In gesprek

TFOC werkt nauw samen met transportbedrijven om hen bewust te maken van de risico’s en hen te trainen om criminele signalen te herkennen. “De proactieve benadering vinden we het belangrijkst,” zegt Torensma. “We gaan met ondernemers en chauffeurs in gesprek en wijzen hen op afwijkingen die kunnen wijzen op criminele inmenging, zoals nieuwe klanten zonder website of afwijkende laad- en loslocaties.” Hij voegt daaraan toe dat bewustwording van groot belang is en dat bedrijven moeten investeren in oplettendheid en scherpte in hun bedrijfsprocessen. Daarnaast werkt TFOC nauw samen met verschillende partners, waaronder de douane, KMAR, arbeidsinspectie en platform veilig ondernemen. “We proberen barrières op te werpen tegen criminele inmenging. Daarbij gaat het ook om praktische zaken, zoals hoe je omgaat met nieuwe klanten, hoe je afwijkingen tijdens het transport meldt en of chauffeurs altijd contact kunnen leggen met het bedrijf,” aldus Torensma. “We werken ook samen met onder andere Transport en Logistiek Nederland (TLN) om bewustwording te creëren en met werkgevers in gesprek te gaan over veiligheid. Het succes van onze aanpak zit niet alleen in het onderscheppen van kilo’s illegale goederen, maar vooral in het versterken van de sector door bedrijven te helpen weerbaarder te worden tegen criminele inmenging.”

Tips van TFOC: 

Meld verdachte situaties bij een leidinggevende, de politie, of via Meld Misdaad Anoniem. Samenwerking met de juiste instanties kan cruciaal zijn om criminele inmenging te voorkomen.

Houd verdachte zendingen in de gaten, zoals goederen zonder documentatie of goederen die afkomstig zijn uit accijnsrisicolanden. Dit zijn mogelijke indicatoren van criminele activiteiten.

Controleer regelmatig de verzegeling van containers en let op beschadigingen of afwijkingen aan de lading. Dit zijn tekenen van mogelijke manipulatie.

Bespreek met chauffeurs wat ze moeten doen als ze gevolgd worden of als ze gevraagd worden om iets ongewoons te doen, zoals een container op een andere plek neerzetten.

Laat chauffeurs verdachte situaties zoals vreemde voertuigen op het terrein of ongebruikelijke laad- en lostijden altijd melden. Deze signalen kunnen wijzen op criminele activiteiten.

Gebruik beschikbare hulpmiddelen zoals serious games om medewerkers te trainen in het herkennen van verdachte situaties. Bewustwording en training zijn essentieel voor preventie.

Illegale tabak

Een van de succesverhalen die Torensma deelt, is dat van een melding die uiteindelijk leidde tot een vangst van 800.000 euro aan illegale tabak. “De ondernemer die de melding deed, had een afwijking in zijn bedrijfs­proces opgemerkt en ons ingeschakeld. Wij hebben ervoor gezorgd dat hij geen schade leed door zijn medewerking en hebben de criminele activiteit weten te stoppen. Een win-winsituatie.”

Ondanks de uitdagingen merkt Torensma dat de aanpak van de TFOC zijn vruchten afwerpt, hoewel hij benadrukt dat de aanpak voortdurend moet evolueren. “Criminele organisaties passen zich snel aan,” zegt hij. “Wij moeten voortdurend blijven inspelen op nieuwe ontwikkelingen in de logistieke sector. Uiteindelijk is ons doel om de transportsector zo schoon mogelijk te houden en ervoor te zorgen dat ondernemers ons weten te vinden als ze verdachte situaties waarnemen.” Het werk van TFOC is erop gericht om de transportsector te beschermen tegen criminele invloeden en bedrijven te helpen sterker te staan. “Het gaat erom dat we criminele inmenging zoveel mogelijk voorkomen,” sluit Torensma af. “Door samen te werken met de sector en hen te ondersteunen, kunnen we een veilige en eerlijke transportketen waarborgen.” 

Via deze link kun je de online game ‘Operatie Zelos’ spelen. Je leert dan hoe je signalen van verdachte situaties kunt herkennen en wat je vervolgens moet doen. 

Via deze link kun je meer informatieve filmpjes van het TFOC bekijken: https://www.youtube.com/@stronglogistics7391/featured