Het behoeft weinig betoog dat er op dit moment sprake is van grote disrupties van het maatschappelijk en economisch leven. De huidige pandemie heeft in de afgelopen zes maanden laten zien hoe kwetsbaar de samenleving is. Tegelijkertijd is het ook een bewijs van de weerbaarheid en het aanpassingsvermogen van mensen, als ik zie hoe snel we ineens nu vanuit huis werken en daarbij videovergaderen en webinars omarmen.
In de jaren ’80 van de vorige eeuw studeerde ik af aan wat toen nog de HTS Rotterdam heette, in de Weg- en Waterbouwkunde. Stiekem noemden we dat toen ook al civiele techniek, maar die term was toen wel voorbehouden aan de TU Delft. Daar keken we dan wel met een zeker ontzag tegenop, er was nog geen sprake van gelijkheid op grond van EU afspraken over het hoger onderwijs. Ik studeerde af op de ontwikkeling van digitale rekenmodellen voor het berekenen van drinkwater distributie netwerken. Dat was best nieuw, zelf het programma schrijven in ALGOL-60, de opvolger van Fortran en iedere regel op een eigen ponskaart. Een mainframe computer op de TU Delft ging vervolgens aan de slag en kwam met een resultaat. We stonden aan de vooravond van de digitalisering van onze sector, die via de rekenmachine -die het rekenliniaal verving- zich doorzette tot het digitaal tekenen en BIM van nu. Ook die ontwikkeling is eigenlijk al weer het nieuwe normaal geworden en ontwikkelingen als robotisering, 3D printen en vooral parametrisch ontwerpen, al dan niet gekoppeld aan artificiële intelligentie, zijn de voorbode van wat komen gaat.
Maar er is meer aan de hand. De grote uitdagingen van onze tijd verschillen toch wel enigszins van de uitdagingen uit het verleden. Nederland kent als geen ander de strijd met het water, het water dat steeds opnieuw land probeerde terug te winnen. De GWW sector is ontstaan uit die strijd, de civiel ingenieur als tegenhanger van zijn militaire collega, stond voor de taak om de samenleving te beschermen tegen een natuurlijke
vijand. Dat heeft mij ook altijd aangetrokken aan het vak, ten dienste van de samenleving staan.
Die samenleving wordt nu geconfronteerd met opeenvolgende disrupties. De pandemie, een recessie, klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit. Wat deze tijd anders maakt is het feit dat de mens zelf nu de oorzaak is van veel van die disrupties. Geologen spreken inmiddels over het Antroproceen, een nieuwe geologisch tijdperk waar het menselijk handelen ingrijpt in natuurlijke processen. Dat vraagt van de GWW niet alleen om antwoorden, maar ook om een ander handelen.
De ratio van de lineaire economie, het model van groei waar al onze business modellen op gebaseerd zijn, staat onder druk. Het antwoord ligt in een circulaire economie. Circulaire economie vraagt echter om een geheel ander denken, om samenwerken. Alleen door samenwerking kan het afval uit het productieproces van een bedrijf weer grondstof worden voor een ander bedrijf. Samenwerking leidt tot uitwisseling.
Het is die samenwerking, die uitwisseling van producten en de connectiviteit die daarvoor nodig is, die centraal staat in de visie van BIG in Pipelines, de Vlaams-Nederlandse vereniging waar ik voorzitter van mag zijn. De wereld van buisleidingen is in beweging. De vraag om additionele connectiviteit neemt toe, maar die vraag moet ook geplaatst worden in nieuwe ontwikkelingen. Hoe leg je een buisleiding aan binnen de circulaire economie? Is dat een private rol of is er juist een rol voor de overheid? Kan er zoiets ontstaan als ‘Pipeline as a Service’ net zoals we nu ook de ontwikkeling van ‘Mobility as a Service’ zien? Hoe kunnen buisleidingen, die al tot de meeste veilige vorm van transport van gevaarlijke stoffen behoren, nog veiliger maken? Dit laatste is van belang om externe veiligheidscontouren te kunnen verkleinen om meer ruimte vrij te maken voor noodzakelijk woningbouw.
De toekomst zal er een zijn van samenwerken, van interactie tussen partijen en beleidsvelden. Het wordt een toekomst waar traditionele rollen gaan verschuiven, aannemers worden service providers en architecten en constructeurs vloeien samen tot parametrisch ontwerpers. Transities leiden tot verandering, tot nieuwe kansen. Laten we die toekomst omarmen en vanuit de essentie van de civiele techniek de samenleving helpen in haar voortbestaan.
Han Admiraal – Voorzitter BIG in Pipelines
bigleidingen.eu